[leptó]
το λεπτό (ουσιαστικό, ουδέτερο)
1. Χρονική Μονάδα: Το λεπτό είναι μια χρονική μονάδα ίση με το ένα εξηκοστό της ώρας, ή 60 δευτερόλεπτα. Είναι μια μικρή χρονική διάρκεια που χρησιμοποιείται για να μετρηθεί ο χρόνος.
2. Χρηματική Μονάδα: Το λεπτό είναι επίσης μια μικρή μονάδα χρημάτων, ίση με το ένα από τα εκατό ίσα μέρη του ευρώ.
τα λεφτά & τα λεπτά
(πληθυντικός αριθμός)
λεπτά λέμε αλλιώς τα χρήματα, τις νομισματικές μονάδες που χρησιμοποιούνται για συναλλαγές, αγορές και αποταμίευση. Είναι το μέσο που επιτρέπει την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών και τη μέτρηση της οικονομικής αξίας.
3. Γωνιακή Μονάδα: Στη γεωμετρία, το λεπτό είναι μια μονάδα μέτρησης γωνιών, ισοδύναμη με το ένα εξηκοστό της μοίρας.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
| οξύτονο | ||
| Ενικός αριθμός | ||
| ονομ. γεν. αιτ. κλητ. | το του το – | λεπτό λεπτού λεπτό λεπτό |
| Πληθυντικός αριθμός | ||
| ονομ. γεν. αιτ. κλητ. | τα των τα – | λεπτά λεπτών λεπτά λεπτά |
Ουσιαστικά σε -ο (ισοσύλλαβα)
Τα ουσιαστικά αυτής της κατηγορίας είναι οξύτονα (φυτό, Ο38), παροξύτονα (δέντρο, Ο39) και προπαροξύτονα (σίδερο Ο40).
Σύμφωνα με το λεπτό (Ο38) κλίνονται τα: Μεξικό, νερό, παγωτό, χωριό κ.ά. Δείτε περισσότερα εδώ.
Υποκοριστικό : το λεπτάκι
- Λεφτουδάκια
- Λεφτάκια
- Λεφτούλια
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
1. Χρονική Μονάδα: Η λέξη «λεπτό» προέρχεται από την ελληνιστική λέξη «λεπτόν», που αναφερόταν στο ένα εξηκοστό της μοίρας. Η αλλαγή της φωνητικής μορφής από «pt» (το λεπτό) σε «ft» (το λεφτό) εξηγεί τη διαφορά στην προφορά που παρατηρείται σήμερα. [< γαλλικά : à la minute]
2. Χρηματική Μονάδα: Η λέξη «λεπτό» προέρχεται από την ελληνιστική λέξη «λεπτόν», που αρχικά σήμαινε «μικρό νόμισμα».
Η λέξη «λεπτά» προέρχεται από την ελληνιστική λέξη «λεπτόν» χρησιμοποιούμενη στον πληθυντικό για να αναφέρεται σε χρήματα ή νομίσματα. Στην εξέλιξη της γλώσσας, υπήρξε τροπή του φθόγγου [pt] σε [ft] για να προσαρμοστεί στη δημοτική γλώσσα.
3. Γωνιακή Μονάδα: Η λέξη «λεπτό» προέρχεται από την ελληνιστική περίοδο, όπου η λέξη «λεπτόν» χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει μια μονάδα μέτρησης γωνιών, ίση με το ένα εξηκοστό της μοίρας.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΛΕΞΕΩΝ
καταλεπτώς, μονόλεπτο
ΦΡΑΣΕΟΛΟΓΙΑ
| • ένα / μισό λεπτό | = Χρησιμοποιούμε αυτήν τη φράση όταν θέλουμε να ζητήσουμε λίγο χρόνο, δηλαδή ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα, πριν κάνουμε κάτι. |
| • ενός λεπτού σιγή | = Κρατάμε ενός λεπτού σιγή για να αποδώσουμε τιμή σε κάποιον που έχει πεθάνει, συνήθως πριν από την έναρξη μιας επίσημης εκδήλωσης. |
| • από λεπτό σε λεπτό | = Λέμε αυτήν τη φράση όταν περιμένουμε κάτι να συμβεί πολύ σύντομα, σχεδόν αμέσως. |
| • λεπτό προς λεπτό | = Χρησιμοποιούμε αυτήν την έκφραση όταν παρακολουθούμε ή περιγράφουμε ένα γεγονός ή μια διαδικασία με μεγάλη ακρίβεια, καθώς εξελίσσεται. |
| • ούτε λεπτό | = Με αυτήν τη φράση θέλουμε να τονίσουμε ότι κάτι δεν συμβαίνει ούτε για μία στιγμή, δηλαδή καθόλου. |
| • Κλαίω τα λεφτά μου. | = Όταν λέμε ότι “κλαίμε τα λεφτά μας”, εννοούμε ότι μετανιώνουμε για χρήματα που ξοδέψαμε σε κάτι που δεν άξιζε ή δεν μας ικανοποίησε. |
| • Τα λεπτά σου ή τη ζωή σου. | = Αυτή η φράση χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια απειλή από κάποιον που κρατά όπλο και ζητά τα χρήματα κάποιου, διαφορετικά τον απειλεί με κίνδυνο για τη ζωή του. |
| • Δε βρίσκονται στο δρόμο τα λεπτά. | = Με αυτήν την έκφραση θέλουμε να πούμε ότι τα χρήματα δεν είναι εύκολα διαθέσιμα και χρειάζεται κόπος για να αποκτηθούν. |
| •Τα βρήκαμε τα λεπτά μας. | = Λέμε αυτή τη φράση όταν βρισκόμαστε σε δύσκολη ή μπερδεμένη κατάσταση και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. |
| • Τα λεπτά δε μυρίζουν. | = Όταν χρησιμοποιούμε αυτήν την έκφραση, εννοούμε ότι η προέλευση των χρημάτων δεν φαίνεται και ότι πολλοί άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για το αν αποκτήθηκαν με ηθικά μέσα ή όχι. |
| • Τρέχουν τα λεφτά από τα μπατζάκια του. | = Με αυτή τη φράση περιγράφουμε κάποιον που ξοδεύει χρήματα γρήγορα και χωρίς σκέψη ή που φαίνεται να έχει πάρα πολλά χρήματα. |
| • Έρχομαι στα λεφτά μου. | = Όταν λέμε αυτήν τη φράση, εννοούμε ότι επιστρέφουμε σε οικονομική σταθερότητα και αποκτούμε ξανά τον έλεγχο των οικονομικών μας. |
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
(πάτησε ⤵️ για εμφάνιση)
- Τι θα συμβεί αν ξεπεράσω τα διαθέσιμα λεπτά που έχω στο κινητό; (Πηγή: https://nova.gr)
- Δύο σεισμοί 4,2 και 4,1 Ρίχτερ μέσα σε λίγα λεπτά στο Άγιο Όρος (Πηγή: https://www.protothema.gr)
- Στα 25 λεπτά το κιλό η τιμή για το σκληρό σιτάρι στη Ροδόπη (Πηγή: https://www.ypaithros.gr)
- 5 λεπτά στατική προπόνηση την ημέρα και το λίπος εξαφανίζεται από τα μπράτσα (Πηγή: https://www.in.gr)
- Απάτη €143.000 από Ρομά – Πούλησε νομίσματα των 20 λεπτών για … χρυσές λίρες (Πηγή: https://www.protothema.gr)
- Επίθεση Ιράν σε Ισραήλ: Λεπτό προς λεπτό οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή – Όλα όσα έγιναν τις τελευταίες ώρες (Πηγή: https://www.protothema.gr)
- Ερευνα: O εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί για τουλάχιστον δέκα λεπτά μετά τον θάνατο (Πηγή: https://www.kathimerini.gr)
- Από τα 11,5 ως τα 36 λεπτά ανά κιλοβατώρα κυμαίνονται τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος που προσφέρονται για επιχειρήσεις τον Αύγουστο. (Πηγή: https://www.newsit.gr)
- Οι πλευρές είναι προσανατολισμένες στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα (με απόκλιση μόλις 4 πρώτων λεπτών της μοίρας (Πηγή: https://enallaktikidrasi.com)
ΣΧΟΛΙΑ
Λεπτό (ουσιαστικό, ουδέτερο)
Σαν ουσιαστικό, το «λεπτό» αναφέρεται σε συγκεκριμένες μονάδες μέτρησης του χρόνου, χρημάτων ή γωνιών.
Λεπτό (επίθετο, ουδέτερο)
Αντίθετα, όταν χρησιμοποιείται ως επίθετο, το «λεπτό» περιγράφει την ποιότητα ενός αντικειμένου, εννοώντας ότι έχει μικρό πάχος ή είναι λεπτό και ευαίσθητο.
Πού βρίσκεται το πιο «λεπτό» ξενοδοχείο στον κόσμο – Έχει πλάτος μόλις 2,8 μέτρα (Πηγή: https://www.tanea.gr)
Αφήστε μια απάντηση